Πρώτος ήρωας.
Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος ξεκινά να ελευθερώσει τους Άγιους Τόπους και αφήνει τον ετεροθαλή αδερφό του Ιωάννη στη θέση του.
Ο Ιωάννης κυβερνά με τον πιο τυραννικό και άδικο τρόπο. Η λαϊκή δυσφορία ξεκινά και τότε ένας αντάρτης ήρωας γεννιέται στα δάση του Σέργουντ.
Το όνομα του; Ρομπέν των δασών.
Τα υπόλοιπα τα ξέρετε… Ο Ρομπέν λήστευε τους πλούσιους για να μοιράσει τα πλούτη τους στους φτωχούς.
Δεύτερος ήρωας.
Γεννήθηκε στην Πέλλα της Μακεδονίας τον Ιούλιο του έτους 356 π.Χ. Γονείς του ήταν ο βασιλιάς Φίλιππος Β’ της Μακεδονίας και η πριγκίπισσα Ολυμπιάδα της Ηπείρου.
Δάσκαλος του ο Αριστοτέλης.
Ήθελε να ενώσει όλα τα έθνη της γης υπό μιαν αρχήν και υπό ένα κράτος και όλους του κατοίκους του κόσμου να κάνει έναν λαό. Πίστευε πως έχει “Θεού αποστολή” και στόχευε να γίνει ρυθμιστής και συμφιλιωτής όλων των εθνών. Όσους δεν μπόρεσε διά της πειθούς να αναγκάσει, τους υποχρέωνε διά των όπλων.
Το όνομα του Αλέξανδρος ο Μέγας.
Τι κοινό έχουν οι δυο διάσημοι ήρωες;
Οι δυο ήρωες σκέφτηκαν και έδρασαν βάση του ωφελιμισμού. Στόχος τους δηλαδή ήταν οι πράξεις τους να αποδώσουν την μεγαλύτερη δυνατόν ωφέλεια και ευτυχία κατά τον μεγαλύτερο αριθμό των δικών τους ατόμων, χωρίς να τους ενδιαφέρει το κακό και ο πόνος που θα προκαλέσουν στους υπόλοιπους.
Με λίγα λόγια ο ένας μας διδάσκει ότι, αν είναι για το καλό των φτωχών τότε η κλοπή δεν είναι κατακριτέα. Ο άλλος; Πως αν έχεις μεγάλα οράματα για τον κόσμο και δυνατό στρατό, μπορείς να εκβιάζεις και να σκοτώνεις για να πετύχεις. Αναμφίβολα ο Αλέξανδρος ήταν ο πιο έξυπνος και ικανός στρατηγός όλων των εποχών αλλά αυτό δεν τον απαλλάσσει από το βάρος των χιλιάδων ανθρώπινων ψυχών που θυσίασε για τον σκοπό του.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με την ηθική θεωρία της δεοντολογίας, κάποιος θα μπορούσε απλά να πει, πως ο ένας ήταν κλέφτης, και ο άλλος εκβιαστής και δολοφόνος, διότι οι πράξεις για να πετύχουν τον “καλό” σκοπό τους δεν ήταν ηθικά σωστές.
Η ηθική είναι η βάση όλων των πραγμάτων και η αλήθεια είναι η ουσία όλης της ηθικής.
Mahatma Gandhi
Μιλώντας για Ηθική Δεοντολογία…
Το μεγαλύτερο παράδειγμα απόλυτης ηθικής δεοντολογίας έδωσε ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος κατέκρινε κάθε μορφή βίας και διέδιδε σε κάθε λόγο του, την αγάπη.
Στη συνέχεια πέτυχε τον σκοπό του θυσιάζοντας τον ίδιο του τον εαυτό για την υποστήριξη των διδαχών του. Κατέκτησε τον κόσμο χωρίς βία και χωρίς ανήθικες πράξεις.
Αν ρωτούσαμε τον Ιησού Χριστό να μας πει τη γνώμη του για τον Ρομπέν των δασών και τον Αλέξανδρο τον Μέγα σίγουρα δεν θα τους θεωρούσε ιδανικούς ήρωες.
Συμπερασματικά αν δούμε τα πράγματα άσπρα μαύρα, τότε οι πιστοί στον Χριστό δεν θα έπρεπε να θεωρούν ήρωες τους παραπάνω.
Όμως οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι να δημιουργούμε παράδοξες αντιλήψεις…
ακόμη και για θέματα που αντικρούονται μεταξύ τους. Και αυτό είναι ok, και το μαθαίνουμε από παιδιά. Στο ίδιο σχολείο, ο ιστορικός διδάσκει τα κατορθώματα του Αλεξάνδρου του Μέγα, ο φιλόλογος την ιστορία του Ρομπέν των δασών και ο θρησκευτικός τις διδαχές του Ιησού.
Η ίδια η Θρησκεία του Χριστιανισμού περιέχει άπειρα παραδείγματα ηθικών συγκρούσεων αν προσπαθήσουμε να την εφαρμόσουμε στην σύγχρονη ζωή. Οι προγαμιαίες σχέσεις για παράδειγμα είναι κατακριτέες και θεωρούνται αμαρτία κατά τις αρχές του Χριστιανισμού.
Όταν είχα ρωτήσει έναν μοναχό για το συγκεκριμένο θέμα μου απάντησε το εξής: “Αν είναι να γίνει, τουλάχιστον ας είναι προϊόν έρωτα”, δημιουργώντας μια μέση εκδοχή ηθικής. Ο μοναχός είχε αποδεχτεί πως οι εποχές αλλάζουν και οι κανόνες του Χριστιανισμού είναι ακόμη απαρχαιωμένες και προσπάθησε να το προσεγγίσει όσο το δυνατόν ανοιχτόμυαλα. Δεοντολογικά όμως υπέπεσε σε σφάλμα.
Άραγε αν ο Χριστός ζούσε σήμερα θα δίδασκε ακριβώς τα ίδια, με τον ίδιο τρόπο;
Ένα σύστημα ηθικής που βασίζεται σε σχετικές συναισθηματικές αξίες είναι μια απλή ψευδαίσθηση. Μια πολύ χυδαία αντίληψη που δεν έχει τίποτα το υγιές και τίποτα αληθινό.
Σωκράτης
Ας το δούμε και αλλιώς…
Ας υποθέσουμε πως ένας τρελός, πατάει το κουμπί για την εκτόξευση πυρηνικού πυραύλου ο οποίος θα καταστρέψει μια ολόκληρη ήπειρο και θα σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους. Ο μόνος που μπορεί να σταματήσει τον πύραυλο είναι ένας προγραμματιστής που πρέπει να χακάρει το λογισμικό του πυραύλου από μακριά.
Αν το κάνει θα παρέβη τους νόμους.
Τι πρέπει να κάνει;
Υπάρχει σωστό και λάθος τελικά;
Ακόμη μια ιστορία…
Κάποτε ήταν δυο αντίδικοι σε ένα δικαστήριο. Ο δικαστής έδωσε τον λόγο στον έναν και μετά τον άκουσε με προσοχή. “Έχεις δίκιο” του λέει και μετά δίνει τον λόγο στον άλλον. Όταν ακούει και τον άλλον, που έλεγε ακριβώς τα αντίθετα, είπε και σ’ αυτόν χωρίς πολλή σκέψη “Έχεις δίκιο”. Τότε ένας άνθρωπος από το ακροατήριο πετάχτηκε και φώναξε “Μα, πως είναι δυνατόν να έχουν και οι δυο δίκιο;”
“Κι εσύ δίκιο έχεις” απάντησε ο δικαστής.
Ηθική είναι απλώς η στάση που υιοθετούμε απέναντι σε ανθρώπους που δεν μας αρέσουν προσωπικά.
Oscar Wilde
Και οι τρεις είπαν κάτι σωστό, αλλά ποια είναι η διαφορά μεταξύ των απόψεων τους;
Η διαφορά που φαίνεται ξεκάθαρα, είναι η οπτική γωνία.
Σύμφωνα με τον τρόπο που βλέπουν τα πράγματα, έχουν όλοι δίκιο.
Το θέμα είναι αν πρέπει να έχει μόνο ένας από τους τρεις δίκιο, πως θα κριθεί σωστά;
Η απάντηση είναι πως δεν μπορεί να κριθεί σωστά αν δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι “φτιαχτοί νόμοι” που να καλύπτουν την περίπτωση του, ώστε να είναι αμερόληπτος ο δικαστής. Και φυσικά η τελική κρίση που θα προκύψει δεν σημαίνει πως είναι η γενικώς αποδεκτή σε όλους, αν υποθέσουμε πως οι νόμοι δεν είναι ίδιοι σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Όλες οι δεοντολογίες και κανόνες είναι φτιαγμένα από τους ανθρώπους άλλωστε.
Γιατί πρέπει πάντα ένας να έχει δίκιο;
Οι λέξεις σωστό, λάθος, δίκαιο, άδικο είναι επινοήματα των ανθρώπων.
Κάθε τι σωστό, μπορεί για κάποιον άλλον να είναι λάθος, και το αντίθετο.
Οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι ιερείς, οι δικηγόροι, οι γιατροί, οι φίλοι, οι ανταγωνιστές, τα θύματα, οι Ασιάτες, οι Ινδοί, οι Γάλλοι, οι Αμερικανοί, οι όμορφοι, οι άσχημοι, οι εγωιστές, όλοι τους από κάποια σκοπιά θα διαφωνήσουν μεταξύ τους για θέματα ηθικής.
Είναι τόσες πολλές οι πτυχές της σκέψης και της λογικής, που η καθολική σύμπνοια σε μια κοινωνία είναι αδύνατη. Θρησκεία, δεοντολογία, ηθική, ωφελιμισμός, τελεολογία, υπαρξισμός, κοινωνιοβιολογία, βουδισμός, νόμιμος μοραλισμός, ηθικές για κάθε λογική, για κάθε άνθρωπο και φιλοσοφία είναι φτιαγμένα από τους ίδιους τους ανθρώπους για να συμφωνούν ότι διαφωνούν και να βρίσκουν λόγους να μαλώνουν και να επιβραβεύουν τον εγωισμό τους.
Πως θα ήταν άραγε αν δεν υπήρχαν στο λεξιλόγιο μας αυτές οι λέξεις;
Την επόμενη φορά που θα σε ρωτήσει κάποιος ” Είναι σωστό;”, μην ξεχάσεις να τον ρωτήσεις “Από ποια πλευρά;” πριν απαντήσεις…
Αν η απάντηση του σε οδηγήσει στην δικιά του οπτική γωνία, τότε δεν έχει ανάγκη από τη δικιά σου άποψη, αλλά ανάγκη προσωπικής επιβεβαίωσης.
Τροφή για σκέψη
Τι από τα παρακάτω είναι σωστό για σένα και τι λάθος;
- Χρήση εμβρύων για ιατρικά πειράματα.
- Το 1% των ανθρώπων κατέχουν το 50% του πλούτου ενώ άνθρωποι πεθαίνουν από πείνα.
- Θανατική ποινή σε serial killers.
- Οι άνθρωποι δεν θέλουν να σκοτώνουν τα ζώα για να φάνε, αλλά δέχονται να τα σκοτώνουν άλλοι γι’ αυτούς.
